Yayın Adı: Yeni Mecmua

Yayıncı: Mehmed Talat, Tanin Matbaası

Cilt: 5

Sayfa: 115

Yayın Tarihi: 26 Teşrin-i Evvel 1918 (26 Ekim 1918)

Yazar: Necmeddin Sadık

Transkripsiyon: Erol Kömür

“5 Mart 331” adlı özel sayıdan alınmıştır. Rumi Takvime göre 5 Mart 331 tarihi Miladi Takvimde 18 Mart 1915 tarihine karşılık gelmektedir.

ÇANAKKALE’NİN TERBİYE KUVVETİ

Bir milletin en yüksek şahsiyetleri büyük kahramanlarında, tarihinin en güzel parçaları kahramanlık menkıbelerinde aranmalıdır.

Büyük Adamlar Yetiştirmek
Her ırkın efradı maddî ve manevî bütün evsafça başlıca üç kısma ayrılır:
1. Irkın evsaf-ı müştereke-i umumiyesi kendilerinde mevcut olan efrad ki bunlar o (ırkın tipi) veya (vasatı) denilir.
2. Malik oldukları evsaf itibariyle bu vasatînin üstünde olan efrad, ki bunlara (üstün) denilir.
3. Malik oldukları evsaf itibariyle (vasati) nin altında olan efrad, ki bunlara (geri) denilir.
Gerek (üstün) lüğün gerek (geri)liğin muhtelif dereceleri vardır. Bunu bir misal ile izah edelim: Her ırkta muhtelif boylu (uzun, orta kısa boylu) insanlar vardır. Fakat ekseriyet o ırkın boy vasatisini teşkil eden adet etrafmdadır. Meselâ biz Anadolu Türklerinin boy va­satisi (1,68) metredir. Bu vasatiden pek uzun veya pek kısa olanlar nadirdir.
Boy için vaki olan bu hal, zekâ, hissiyat ve irade için de mevcuttur. Her ırkın zekâ, hissiyat ve irade için de (vasati) (üstün), (geri) enmûzeçleri vardır.

Türkiye Cumhuriyeti Maarif Vekaleti Neşriyatından

Zeka Tedkikleri, 1924,

ÇOCUĞUN ZEKASINI TAKDİR HUSUSUNDA NAZAR-I İTİBARA ALINACAK CİHETLER

1. Ahziyet Kabiliyetinin derecesi: Hassaların şiddeti. Haricden gelen intibaları alması (idraklerin husulü). İlm-i harici, hassalar üzerine te’ettür yapmaktan bir an hali kalmaz. Bazı kimselerin müşahede kabiliyeti fazla olur. Tui veya iradi olarak haricden çok malumat toplarlar. Bunların ilm-i efkarı zengin, tasvirleri tam ve vazıhtır. Bazılarında ise bu kabiliyet dûndur. Bakarlar, görmezler; dinlerler, işitemezler, anlamazlar. Bunların efkarı ve tasviratı kemiyet itibariyle az, keyfiyet itibariyle müphem, müşevveş noksandır.
2. Hıfz Kabiliyeti: Hafıza demek, zeka demek değildir. Fakat, zengin bir muhayyile ve iyi bir muhakeme için, hafızanın saklandığı mevadd-ı ibtidaiyeye lüzum vardır.
3. Tahayyül Kabiliyeti: İbdaakar ve icadkar olan muhayyile, zekanın derecesini şüphesiz yükseltir. Keşfiyat ve terakkiyat-ı beşeriye, ümran-ı maddi, iyi bir muhakeme ile mümtezic ibdaakar muhayyilenin mahsulüdür. İcadkar muhayyilenin sanayi-i nefisenin bütün şubatındaki ehemmiyeti herkesçe malumdur.