Bu çalışma Eşref Kuşçubaşı’nın kendi hatıratını yayımlamak için yaptığı hazırlıkların bir kısmı ve ham halidir. Önsözden sonra Eşref Kuşçubaşı’nın kaleme aldığı otobiyografisi, ardından Teşkilat-ı Mahsusa Neydi? Adlı defterin transkripti ve edisyonu yer almaktadır.
kitaba erişim için tıklayınız…
92 yapraklık çalışmanın kapağında latin alfabesi ile TEŞKİLATI MAHSUSA NEYDİ? Osmanlı elifbası ile TEŞKİLATI MAHSUSA başlıkları yer almaktadır. Çalışmanın Başlangıç bölümünde yazar Türk Dünyasını bir araya getirmek fikrinin askeri ideadi (Kuleli) talebesi iken nasıl uyandığını Hacı Sami’ye bu fikri hangi subayların ve hocaların aşıladığını anlatmaktadır. Devamında Kaşgar Cemiyeti İslamiyesi’nin nasıl kurulduğunu anlatmakta ve el çizimi bir mühür bulunmaktadır. Defter düzenin içindeki çizimlerin vesika/fotoğrafının bulunduğunu belirten Kuşçubaşı’nın bu çizimlere tashihte asıllarının yerleştirilmesi için yer verdiği anlaşılmaktadır. Ardından Teşkilat-ı Mahsusa’nın faaliyette bulunduğu bölgeleri anlatmakta, bu bölgelerdeki faaliyetin hangi isimler tarafından sürdürüldüğünü açıklamaktadır. Sonraki paragraflar Teşkilat’ın Balkan harplerindeki faaliyetlerinden bahsetmektedir. Kardeşi Hacı Sami ile birlikte İstanbul’dan Edirne’ye oradan Batı Trakya’daki faaliyetlere detaylı olarak yer vermektedir. Sonraki bölümde teşkilatın ideolojisini ve kuruluş felsefesini açıklamakta; Siyasi, Askeri, Milli, Dini, İstiklali, İnsani, Medeni, İttihadi, Teavüni yönlerini kendi bakış açısı ile izah etmektedir. Son bölümde teşkilatın o tarihteki etkinliğinden ve faaliyetlerinin sonuçlarından bahsedilmekte; İslam dünyasındaki bağımsızlık hareketlerindeki rollerinden bahsetmektedir. Son bölümde içerikte sunulan ek belgelerin transkriptleri bulunmaktadır.
kitaba erişim için tıklayınız…
Defterde hangi tarihte yazıldığına dair bir kayıt bulunmamakla birlikte anlatılan olayların dizilimine bakıldığında 1958-1959 arasında yazılmış olması kuvvetle muhtemeldir.
kitaba erişim için tıklayınız…
Teşkilat-ı Mahsusa’ya dair yazılan ve Eşref Kuşçubaşı’nın mehaz olarak gösterildiği araştırmalarda yer almayan önemli bilgileri içeren defter; Teşkilat’ın kuruluştaki fonlarından, gayr-ı nizami operasyonlar için sağladığı resmi olmayan fonlardan, bağışlardan, toplanan paranın nasıl kullanıldığından hatta teşkilatın hangi faaliyetleri fonladığından veya fonlamayı düşünüp gerçekleştiremediğinden bahsetmektedir. Yakın tarih çalışmaları için önemli ipuçları içeren bu bilgilerin mevcut pek çok soru işaretini aydınlatacağını ve mevcut araştırmaların derinleştirilmesine katkı sağlayacaktır.
Erol KÖMÜR
İstanbul-2023